1 epos, 12 tabletten & 24 performers
Op zondag 31 maart 2019 sluiten we de Boekenweek af met een dagfestival vol film & poëzie: Granate Festival. Het middagprogramma van dit festival is de voorstelling Reading Gilgamesh. Die dit jaar voor het laatst wordt georganiseerd.
Het Gilgamesh-epos is bijna 5000 jaar oud en volgens velen het oudste gedicht. Dit epos is van grote invloed geweest op de literatuur in het Midden-Oosten en heeft veel dichters en andere kunstenaars geïnspireerd. De thema’s van dit klassieke heldendicht zijn universeel en van alle tijden: onvoorwaardelijke vriendschap, angst voor de dood en de zoektocht naar onsterfelijkheid. Mede daardoor is dit meesterwerk na 5000 jaar nog steeds springlevend.
Het Gilgamesh-epos bestaat uit 12 hoofdstukken. Twaalf teams, ieder bestaande uit een dichter/schrijver en een gastkunstenaar (naar de keuze van de dichters/schrijvers) zullen op zondag 31 maart ieder op eigen wijze één hoofdstuk vertolken. Alle soorten van kunst – Dans, muziek, zang, theater, film, fotografie en mime- passeren de revue. Tevens zullen de dichters een paar regels uit het epos in een andere taal voordragen.
Op 31 maart 2019 klinkt Gilgamesh in Nederlands, Perzisch, Indonesisch, Tsjechisch, Spaans, Sarnami, Bosnisch, Jiddisch, Latijn, Zweeds, Gronings dialect, Russisch en Engels. De voordrachten zullen als een welluidend geheel weerklinken.
Voor Reading Gilgamesh wordt de Nederlandse vertaling van Theo de Feyter gebruikt.
Aftermovie
Deelnemers
- Nafiss Nia & Sarai Maëla
NL/Perzisch: tablet 1 - Djodjie C.A.Rinsampessy & Tom Rahajaan
NL/Indonesisch: tablet 2 - Mala Kishoendajal & Wirindre Kishoendajal
NL/Sarnami: tablet 3 - Ramon Haniotis & Luisín Gradín
NL/Spaans: tablet 4 - Jana Beranová & Marie Anne de Rooij
NL/Tsjechisch: tablet 5 - Nino žalica & Archie, Senad & Katarina
NL/Bosnisch: tablet 6
- Fajga Szmulewicz & Joost van Son
NL/Jiddisch: tablet 7 - Simon Mulder & Nicholas Papadimitriou
NL/Latijn: tablet 8 - Gita Hacham & Wulan Dumatubun
NL/Zweeds: tablet 9 - Sieger Geertsma & Vj Elwin Staal
NL/ Gronings dialect: tablet 10 - Nina Targan & Heather Leslie
NL/Russisch: tablet 11 - UNOM & Bowie Redman Barbier
NL/Engels: tablet 12
Lees het Gilgamesh Epos in een vingerhoed.
Tablet 1
In het eerste tablet wordt Gilgamesh geïntroduceerd, koning van Oeroek, 2/3e god en 1/3e mens. Hij terroriseert de bevolking van Oeroek en de mensen vragen de goden om hulp. Die creëren een gelijke voor Gilgamesh, de wildeman Enkidoe. Enkidoe wordt echter door de prostituee Sjamchat verleid om hem zo te temmen.
Tablet 2
In het tweede tablet komt Enkidoe naar Oeroek om Gilgamesh te overtuigen te stoppen met het onderdrukken van zijn mensen. Een hevige strijd tussen de twee mannen breekt los. Gilgamesh overwint, maar Enkidoe en Gilgamesh sluiten vriendschap. En deze vriendschap verandert Gilgamesh in een echte leider.
Tablet 3
In het derde tablet besluiten Gilgamesh en Enkidoe om samen op avontuur te gaan om het beest Choembaba te verslaan. Voordat ze vertrekken bezoeken de twee vrienden de moeder van Gilgamesh, godin Ninsoen. Zij zorgt ervoor dat god Sjamasj hen beschermt tijdens hun reis.
Tablet 4
In het vierde tablet gaan de vrienden op pad en tijdens de reis heeft Gilgamesh angsaanjagende nachtmerries over neervallende bergen. Enkidoe verzekert Gilgamesh dat de dromen niet over Choembaba gaan. Aan het einde van het tablet horen ze de geluiden van Choembaba, ze zijn dichtbij…
Tablet 5
In het vijfde tablet vindt het gevecht tussen Gilgamesh, Enkidoe en Choembaba plaats. Vanwege het intense gevecht bewegen de bergen. Met hulp van Sjamasj verslaan ze Choembaba. Hij vraagt om vergiffenis, maar toch slachten ze hem. Hierna keren zij terug naar Oeroek.
Tablet 6
In het zesde tablet probeert de godin Isjtar Gilgamesh te verleiden, maar hij gaat niet in op haar avances. Beledigd stuurt Isjtar de Hemelstier naar Oeroek om het te verwoesten. Gelukkig verslaan de helden Gilgamesh en Enkidoe het beest.
Tablet 7
In het zevende tablet heeft Enkidoe een nachtmerrie waarin de goden besluiten dat een van de vrienden gedood zal worden, omdat zij Choembaba en de Hemelstier hebben vermoord. Ze kiezen ervoor dat Gilgamesh wordt gespaard, en Enkidoe moet sterven. Enkidoe wordt ziek, vervloekt iedereen, maar accepteert uiteindelijk zijn lot en sterft.
Tablet 8
In het achtste tablet heeft Gilgamesh groot verdriet. Hij is compleet verslagen door de dood van Enkidoe. Hij roept iedereen in Oeroek op om te rouwen en houdt een waardige begrafenis met offers voor de goden van de onderwereld.
Tablet 9
In het negende tablet heeft Gilgamesh na de dood van Enkidoe angst voor de dood gekregen. Hij besluit Oetnapisjtim, de onsterfelijke man, te vinden om het geheim van het eeuwige leven te ontdekken. Na enkele avonturen bereikt hij uiteindelijk het einde van de aarde en de tuin van de goden.
Tablet 10
In het tiende tablet moet Gilgamesh eerst de oceaan oversteken om het eiland van Oetnapisjtim te bereiken. De veerman helpt hem de oceaan over. Eenmaal op het eiland vraagt Gilgamesh hulp bij het verkrijgen van onsterfelijkheid. Maar Oetnapisjtim zegt dat het zinloos is.
Tablet 11
In het elfde tablet vertelt Oetnapisjtim aan Gilgamesh hoe hij onsterfelijk is geworden. Ooit heeft hij als enige mens een grote vloed overleefd door een boot te bouwen. Hierdoor verwierf hij onsterfelijkheid. Hij vertelt aan Gilgamesh hoe hij weer jong kan worden; namelijk door een speciale plant van de bodem van de zee te plukken. Gilgamesh doet dit, maar de plant wordt gestolen door een slang.
Tablet 12
In het twaalfde tablet komt Enkidoe ineens weer tot leven! Toch keert hij weer terug naar de onderwereld, om bepaalde bezittingen van Gilgamesh terug te halen. Hij wordt er vastgehouden, maar dankzij hulp van godin Sjamasj keert hij terug door een barst in de aarde.