Zaterdag 5 mei organiseerde Stichting Granate een Vrijheidsmaaltijd in het Amnestyhuis aan de Keizersgracht. Het thema was ‘Wij komen om te verbinden’. Terwijl het publiek binnenstroomde, steeg er geluid op in het trappenhuis van het oude Amnestygebouw. De muzikanten Monir Goran en Ali Authman waren spontaan vanaf een plateautje in de hal begonnen met spelen. Monir op zijn oed (snaarinstrument) en Ali op de altviool klonken zonnig en opzwepend en ze speelden onverstoorbaar in het gedruis van begroetingen, binnenkomsten en welkomstdrankjes.

Maar tenslotte (en het was bijna jammer) gingen dan toch echt de zaaldeuren open en verplaatsten we ons naar de hoofdzaal, waar de tafels al gedekt waren. Er waren geen vaste plaatsen. Verbroedering en verbinding met tafelgenoten werd direct gestimuleerd; iedereen kreeg een gelukskoekje en moest de vraag die daarin zat stellen aan een van de buren. Ik was echter al meteen bij het plaatsnemen aangesproken en in gesprek geraakt met het echtpaar naast mij en de man links van mij, die fotograaf Stefano Bertacchini bleek te zijn. Dichter Babah Tarawally beet het spits af met twee gedichten. In een ervan beschrijft hij zijn band met Nederland en de liefde die hij voor zijn dochters voelt; thema’s die mooi samenvielen.

Behalve voordrachten waren er ook films die vertoond werden: ‘Hoe een pony een moord beging’ was een uitermate verrassende korte film van Mina Etemad die de thema’s gevangenschap en vrijheid in de dierenwereld belichtte.

De vrijheidsmaaltijd bij Granate was ook het podium voor de drie finalisten van de jongerenpoëziewedstrijd: Xanta van Ruiten, Tycho Scholten en Eefje Verdonk. De drie jonge finalisten droegen hun gedichten voor (de winnaar werd nog even niet bekendgemaakt) en van alle drie was het duidelijk waarom zij in de finale stonden. In beeldende en poëtische zinnen hadden zij op hun eigen manier invulling gegeven aan verbinding.

Na deze poëtische voeding was het tijd voor het culinaire gedeelte van de avond, verzorgd door Veggie & Spice Guru Khalsa-Smit. Het hoofdgerecht van humus, aardappelrjes, bieten-sinaaasappelsalade, bloemkool met kaneel en pitabrood met za’atar smaakte heerlijk, en de zaal werd blij verrast met de mededeling dat er ook nog een toetje aan zou komen.

De maker van de foto’s die in de gang hingen mocht ook niet ontbreken in het programma: mijn buurman, fotograaf Stefano vertelde over zijn fotoserie over de enige dierentuin in Palestina, die zich bevindt in een stadje aan de Westelijke Jordaanoever. Niet alleen de foto’s waren prachtig, maar dat gold ook voor de beeldspraak van Stefano. Hij zei dat niet alleen de dierentuindieren, maar de mensen in deze stad eigenlijk ook gekooid zijn, zo geïsoleerd is de stad van de buitenwereld. Hij gaf zo een voorbeeld van hoe vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is.

Schrijfster Beylula Yosef vervolgde met een verhaal in het Engels waarin zij duidelijk wilde maken dat verbinden met anderen begint bij verbinden met jezelf. Zij heeft zich kunnen verbinden met haar zelf door haar moeder. Haar verhaal bood een scherp beeld van hoe het moet zijn om als kind van immigranten op te voelen en telkens te worstelen met je thuis voelen. De volgende spreker, schrijver Celal Altuntas, had meteen de lachers op zijn hand toen hij in alle ernst zei dat hij in het Koerdisch zou gaan voordragen. Uiteindelijk vertelde hij toch in het Nederlands een verhaal over het krijgen van zijn verblijfsvergunning en beschreef mooi in heldere zinnen hoe dat bij hem een gelukkig gevoel teweegbracht. Het mooie was dat Celal ons twee keer feliciteerde met de Bevrijdingsdag, waarmee hij prachtig het belang van een dag voor de vrijheid illustreerde.

De tweede film die werd vertoond, van regisseur Allard Detiger, ging over Yad Beyad, een gespreksgroep tussen Israëliërs en Palestijnen. Deze film toonde aan hoe moeilijk het is om toenadering te bereiken tussen twee groepen die eigenlijk niks van elkaar weten en alleen maar over elkaar spreken in plaats van met elkaar. De film (geproduceerd door Jan Verhoeven en Marthe Hesselmans) was een prachtig voorbeeld van hoe zoiets simpels als praten een opening kan bieden in zelfs de ingewikkeldste conflicten. Het is te hopen dat Yad Beyad blijft bestaan en uitgroeit tot een grotere beweging die Israëliërs en Palestijnen elkaar laat begrijpen.

Nafiss Nia had een mooi gebaar door één minuut van haar tijd aan een andere dichter uit het publiek te schenken. Één man stond vrijwel direct op van zijn stoel en was de gelukkige die een eigen gedicht voordroeg. Zelf droeg Nafiss mysterieuze, bloemrijke gedichten voor met een prachtige voorleesstem.

Daarna was het tijd voor de uitreiking van de Jongeren Poëziewedstrijd, een spannend moment dat nog even werd opgerekt omdat een van de juryleden (Jos van Hest) via het beeldscherm aanwezig was en zijn licht liet schijnen over de drie dichters in zijn deel van het juryrapport. Uiteindelijk was het moment daar voor de bekendmaking. Nafiss las toen haar juryrapport voor en vervangend jurylid Marthe van Bronkhorst grapte nog even dat de Nobelprijs voor de Literatuur dit jaar niet wordt uitgereikt en dat dit daarom de belangrijkste prijs was. Die prijs ging uiteindelijk naar Tycho Scholten, die in zijn gedicht treffend had verwoord hoe je je ergens thuis kan voelen dankzij dierbare personen.

Ondertussen genoot iedereen van een wonderlekker toetje van kardemomcake en passievrucht yoghurt met – deze konden bij Granate natuurlijk niet ontbreken – granaatappelpitjes.

Het einde van de avond was voor schrijver Kader Abdolah, die ontroerend en humoristisch vertelde over zijn vlucht uit Iran en komst uit Nederland en de ambitie die hij had om schrijver te worden. Heel koeltjes benadrukte hij telkens dat hij nog maar weinig minuten had voor zijn verhaal, waarna hij gewoon doorging. Uit zijn verhaal sprak hoop en vertrouwen in de toekomst en hij eindigde prachtig met: ‘Ik vluchtte om jullie te ontmoeten.’ Hierna was het tijd voor een groepsfoto van alle deelnemers waarna deze gemoedelijke avond erop zat. Wie op zoek was naar een veelzijdige avond was afgelopen Bevrijdingsdag bij de Vrijheidsmaaltijd van Granate op de juiste plek: de schrijvers en dichters met hun verschillende achtergronden en stijlen, de unieke films, de ontroerende foto’s, heerlijke gerechten en de muziek vormden een gemêleerd en feestelijk geheel.